|
14ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου | |||||
|
|
|
|
|
| |
|
|
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ | ||||
|
ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΗΣ
25ης ΜΑΡΤΙΟΥ (Παρουσιάστηκαν το 2000 με το
14ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου) Κείμενα - επιμέλεια: Βασίλης
Δραχτίδης Μέρος πρώτο ( 1453 - 1821
) Η ΣΚΛΑΒΙΑ ΧΟΡΩΔΙΑ Τη
υπερμάχω Τη υπερμάχω στρατηγώ τα
νικητήρια, ως λυτρωθείσα των δεινών
ευχαριστήρια αναγράφωσι η πόλις σου
Θεοτόκε αλλ' ως έχουσα το κράτος
απροσμάχητον εκ παντίων με κινδύνων
ελευθέρωσον ίνα κράζωσι χαίρε
νύμφη ανύμφευτε..... ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ Σήμερον της σωτηρίας ημών το
κεφάλαιον και του απ’ αιώνος μυστηρίου η
φανέρωσις. Ο υιός του Θεού υιός της
Παρθένου γίνεται και Γαβριήλ την χάριν
ευαγγελίζεται, διό και ημείς συν αυτώ τη
θεοτόκω βοήσωμεν: Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος
μετά Σου. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Πριν πολλά - πολλά
χρόνια, πάνε 6 αιώνες από τότε, άρχισε για την πατρίδα μας μια μεγάλη
σκοτεινή περίοδος. Η χειρότερη της ιστορίας μας. Η
τουρκοκρατία. Ένας λαός αλλόθρησκος
ήρθε απ΄ τα βάθη της Ασίας και κυριάρχησε σ’ όλα τα
Βαλκάνια. Η Κωνσταντινούπολη, η
κοσμοξακουσμένη Πόλη, το όνειρο των λαών και των βαρβάρων ο πόθος,
τούρκεψε. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Πήραν την Πόλη πήραν τη, πήραν
τη Σαλονίκη! Πήραν και την Αγια - Σοφιά, το
μέγα μοναστήρι. ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Που ‘χε τριακόσια σήμαντρα κι
εξήντα δυο καμπάνες Κάθε καμπάνα και παπάς κάθε
παπάς και διάκος. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Κι η Δέσποινα ταράχτηκε και
δάκρυσαν οι εικόνες! ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Σώπασε κυρα-Δέσποινα και μην
πολυδακρύζεις πάλι με χρόνια με καιρούς,
πάλι δικά μας θα ‘ναι. ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ Καράβι εκατέβαινε στα μέρη της
Τενέδου και κάτεργο το υπάντησε,
στέκει κι αναρωτά το: ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ - Καράβι πόθεν έρχεσαι και
πούθε κατεβαίνεις; ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ -Από την Πόλη έρχομαι την
αστραποκαμένη, φέρνω μαντάτα θλιβερά και
παραπονεμένα. Κακά δια τους χριστιανούς,
πικρά, φαρμακωμένα. . . ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ 40 κάτεργα ήμαστε κι 62
φρεγάδες, κι είχαμε σκλάβους 100 στον
άλυσο δεμένους, στον άλυσο, στα σίδερα και στη
βαριά καδένα. Κι ο σκλάβος αναστέναξε κι
εστάθηκε η φρεγάδα. - Ποιος είναι που αναστέναξε
και στάθηκε η φρεγάδα; ΣΚΛΑΒΟΣ -Εγώ είμαι που αναστέναξα και
στάθηκε η φρεγάδα. ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ -Σκλάβε, πεινάς, σκλάβε,
διψάς, σκλάβε, γυμνός πηγαίνεις; ΣΚΛΑΒΟΣ -Μήτε πεινώ, μήτε διψώ, μήτε
γυμνός πηγαίνω. Θυμήθηκα της νιότης μου, της
δόλιας μου γυναίκας. Χτες πούλησαν τα ρούχα μου,
σήμερα τα’ άρματά μου και αύριο το σπίτι μου σε
άλλους το πουλάνε. ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ -Σκλάβε, ξανατραγούδησε, για
να σε λευτερώσω. ΣΚΛΑΒΟΣ Εγώ πολλά τραγούδησα, μα
λευτεριά δεν είδα. ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΄Αργειε να ‘λθει εκείνη η μέρα
κι ήταν όλα σιωπηλά, γιατί τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η
σκλαβιά. Οι Έλληνες που δε μπορούσαν να
αντέξουν τη σκλαβιά, έπαιρναν τα βουνά, γίνονταν κλέφτες και αγωνίζονταν
εναντίον των Τούρκων κατακτητών και των καταπιεστών. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Όποιος τυράννους δεν ψηφεί και
λεύτερος στον κόσμο ζει, ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ δόξα, τιμή, ζωή του ειν’ μόνο
το σπαθί του. ΜΑΝΑ Βασίλη, κάτσε φρόνιμα να
γίνεις νοικοκύρης. ΚΛΕΦΤΗΣ Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να
γένω νοικοκύρης και νάμαι σκλάβος των Τουρκών
κοπέλι των ραγιάδων. Για δώσ’ μου τ’ αλαφρό σπαθί
και το βαρύ ντουφέκι, να ροβολήσω στα βουνά να σμίξω
τους συντρόφους. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Έζωσε το σπαθάκι του, πήρε και
το ντουφέκι, βγήκε στης Γκούρας τα βουνά,
στα κλέφτικα λημέρια. ΚΛΕΦΤΗΣ Γεια σας βουνά με τους
γκρεμούς, λαγκάδια με τις πάχνες. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Καλώς το τ’ άξιο το παιδί και
τ’ άξιο παλικάρι ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ένα παλικάρι 20
χρονών Ένα παλικάρι 20 χρονών
(2) άρματα του δώσαν για τον
πόλεμο (2) Πόλεμο δε βρήκε πίσω γύρισε
(2) στα μισά του δρόμου
νερο-δίψασε (2) Έσκυψε να πιει νερό στο Γιουλ
μπαξέ (2) εκεί μία σφαίρα τον ελάβωσε
(2) Πάνε πες της μάνας της
μπαμπόγριας (2) και της αδερφής μου της
καλόγριας (2) Θέλει ας βάλει μαύρα θέλει ας
παντρευτεί (2) μένα με σκοτώσαν μες στο Γιουλ
μπαξέ (2) ΚΛΕΦΤΗΣ Παιδιά, σα θέτε λεβεντιά και
κλέφτες να γενείτε ν’ εμένα να ρωτήσετε να σας
ομολογήσω της κλεφτουριάς τα βάσανα και
των κλεφτών τα ντέρτια. Δώδεκα χρόνους έκανα στους
κλέφτες καπετάνιος. Ζεστό ψωμί δεν έφαγα, δεν
πλάγιασα σε στρώμα, τον ύπνο δεν εχόρτασα, του
ύπνου τη γλυκάδα, το χέρι μου προσκέφαλο και το
σπαθί μου στρώμα, και το καριοφιλάκι μου σαν
κόρη αγκαλιασμένο. ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
Η
ΚΛΕΦΤΙΚΗ ΖΩΗ Μαύρη μωρέ,μαύρη ζωή που
κάνουμε (2) μαύρη ζωή που κάνουμε εμείς οι
μαύροι κλέφτες(2) Με φό-μωρέ,με φόβο τρώμε το
ψωμί (2) με φόβο τρώμε το ψωμί με φόβο
περπατούμε (2) Ποτέ μωρέ,ποτέ μας δεν
αλλάζουμε (2) ποτέ μας δεν αλλάζουμε και δεν
ασπροφορούμε (2) Όλη μωρέ,ολημερίς στον πόλεμο
(2) ολημερίς στον πόλεμο,το βράδυ
καραούλι (2) Κοντά μωρέ, κοντά στα
ξημερώματα (2) κοντά στα ξημερώματα, γυρίζω
να πλαγιάσω (2) Το χε-μωρέ το χέρι μου
προσκέφαλο (2) το χέρι μου προσκέφαλο και το
σπαθί μου στρώμα(2) και το -μωρέ και το ντουφέκι
αγκαλιά (2) και το ντουφέκι μου αγκαλιά
σαν το παιδί η μάνα (2) ΑΦΗΓΗΤΗΣ Δύσκολη η ζωή των κλεφτών πάνω
στα βουνά. Ακόμα πιο τραγικός όμως ήταν ο θάνατος του
γερο-κλέφτη. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Ο ήλιος εβασίλευε κι ο Δήμος
παραγγέλνει: ΔΗΜΟΣ Σύρτε παιδιά μου στο νερό,
ψωμί να φάτε απόψε, και συ Λαμπράκη μου ανιψιέ έλα
κάτσε κοντά μου να σου χαρίσω τα’ άρματα, να
γίνεις καπετάνιος. Παιδιά μου μη μ’ αφήνετε στον
έρημο τον τόπο. Για πάρτε με και σύρτε με ψηλά
στη κρύα βρύση, που ‘ναι τα δέντρα τα ψηλά τα
πυκναραδιασμένα. Κόψτε κλαδιά και στρώστε μου
και βάλτε με να κάτσω για να σας πω τα κρίματα, όσα
‘χω καμωμένα δώδεκα χρόνια αρματολός ,
σαράντα χρόνια κλέφτης. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Όμως η λευτεριά δεν έρχεται με
τους αγώνες των λίγων. Η λευτεριά είναι υπόθεση όλων
των Ελλήνων. Πρέπει οι Έλληνες να προετοιμαστούν για τη λευτεριά. Και το
ξύπνημα του ραγιά μπορεί να γίνει μονάχα στα σχολειά.
Κι ο Πατροκοσμάς, ο Αιτωλός
όργωνε τη σκλαβωμένη πατρίδα κι έφτιαχνε σχολεία: ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ Τα σχολειά χτίστε, εκεί μένει
ο θεός της λευτεριάς. Χτίστε σχολειά για το λαό,
γράμματα σ’ όλους δώστε. Μοναχά με τη μόρφωση η λευτεριά θε να
‘ρθει. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Τα σχολειά χτίστε, εκεί μένει
ο θεός της λευτεριάς. ΑΦΗΓΗΤΗΣ 400 χρόνια στη σκλαβιά οι
Έλληνες έστρεφαν συχνά το βλέμμα προς τα παλάτια και τις αυλές των
χριστιανικών κρατών της Ευρώπης και ιδιαίτερα της Ρωσίας. Μέσα τους πάντα
φώλιαζε η κρυφή ελπίδα πως θα τους βοηθήσουν να λευτερωθούν.
ΚΛΕΦΤΗΣ
(Ορλωφικά) Ακόμα τούτη την άνοιξη,
ραγιάδες, ραγιάδες,
τούτο το
καλοκαίρι, όσο να ‘ρθει ο Μόσκοβος,
ραγιάδες, ραγιάδες,
να φέρει το σεφέρι Μοριά και
Ρούμελη... ΑΦΗΓΗΤΗΣ Δυστυχώς όμως οι ελπίδες πάντα
διαψεύδονταν κι οι σκλάβοι έμεναν πάντα ανυπεράσπιστοι στα χέρια των
κατακτητών. Αντί για τη βοήθεια που περίμεναν, οι Ρώσοι προτιμούσαν να τα
βρουν με τους Τούρκους και να εγκαταλείψουν τους ραγιάδες στη μοίρα
τους. ΚΛΕΦΤΗΣ
(Ορλωφικά) Κι οι Μόσκοβοι, οι φίλοι μου,
η μοναχή μου ελπίδα, και τι καλό μου εκάνανε που
ήρθαν στο Λεβάντε; Να μου αφανίσουν τα νησιά και
να με παρατήσουν, και πάλι με τον τύραννο να
κάμουν την αγάπη. ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Το
καρτέρεμα Έτσι με το καρτέρεμα μεγάλωσαν
οι
νύχτες, τούτο τραγούδι ρίζωσε και
ψήλωσε σαν
δέντρο. Κι αυτοί μέσ’ απ’ τα σίδερα
μανούλα κι αυτοί μακριά στα
ξένα, κάνουν πικρό να βγάλουν τ’ αχ
μανούλα και βγαίνει φύλλο λεύκας.
(2) Έτσι με το καρτέρεμα μεγάλωσαν
οι
νύχτες, τούτο τραγούδι ρίζωσε και
ψήλωσε σαν
δέντρο. Κι αυτοί μέσ’ απ’ τα σίδερα
μανούλα κι αυτοί μακριά στα
ξένα, κάνουν πικρό να βγάλουν τ’ αχ
μανούλα και βγαίνει φύλλο λεύκας.
(2) ΑΦΗΓΗΤΗΣ Φωνή μεγάλη ακούγεται τότε σ’
όλο τον κόσμο. “ Βούλγαροι κι Αρβανίτες,
Αρμένιοι και Ρωμιοί για την ελευθερία να ζώσουμε
σπαθί”. Είναι ο Ρήγας ο Βελεστινλής
που βροντοφωνάζει. Απ' το Βελεστίνο και τη Ζαγορά μέχρι τη
Κωνσταντινούπολη και τη Βιέννη η φωνή του δονεί τις καρδιές των
σκλάβων. Πολύτιμο το μελάνι του και το
αίμα του άγιο. ΡΗΓΑΣ Ως πότε παλικάρια θα ζούμε στα
στενά μονάχοι σα λιοντάρια στις ράχες στα βουνά; Σπηλιές να κατοικούμε, να
βλέπουμε κλαδιά να φεύγουμε απ’ τον κόσμο, για την πικρή
σκλαβιά; Να χάνουμε αδέρφια, πατρίδα
και γονείς, τους φίλους τα παιδιά μας κι όλους τους
συγγενείς; Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη
ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Την απάντηση δίνει το Σούλι.
Οι Μποτσαραίοι κι Τζαβελαίοι σέρνουν το χορό της λευτεριάς στα κακοτράχαλα
βουνά της Ηπείρου. ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΑ Τώρα να δείτε πόλεμο και
κλέφτικα ντουφέκια. Πώς πολεμάει η κλεφτουριά κι
αυτοί οι Κακοσουλιώτες. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Οι ηρωικοί αγώνες των
Σουλιωτών εναντίον του Αλή πασά είναι απ’ τις ηρωικότερες σελίδες των
αγώνων για τη λευτεριά. Περήφανοι κι αδούλωτοι δε σκύψαν ποτέ το κεφάλι.
Πολέμησαν σαν ήρωες, άντρες και γυναίκες, μέχρι να τους αναγκάσει η πείνα
να συνθηκολογήσουν. Το Σούλι μπορεί να τούρκεψε,
οι Σουλιώτες όμως ποτέ. ΔΕΣΠΩ Το Σούλι κι αν προσκύνησε κι
αν τούρκεψεν η Κιάφα, η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες, δεν
έκανε, δεν κάνει. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ
Δαυλί στο χέρι άρπαξε κόρες
και νύφες κράζει: ΔΕΣΠΩ -Σκλάβες Τουρκών μη ζήσουμε κι
όλες μαζί μου ελάτε. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ
Και τα φυσέκια ανάψανε κι όλες
φωτιά γενήκαν. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Για δες τε πέρα στο
γκρεμό του Ζαλόγγου. Χορός και τραγούδι στην κόψη του βράχου.
Ακούστε σεις,
λεύτεροι άνθρωποι τούτης της γης, τον εθνικό μας ποιητή να τραγουδάει το
χορό του Ζαλόγγου. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΣΟΛΩΜΟΣ Τες μάζωξε εις το μέρος του
Ζαλόγγου το ακρινό της ελευθεριάς ο έρως και τες
ενέπνευσε χορό. Τέτοιο πήδημα δεν το είδαν
ούτε γάμοι, ούτε χαρές και άλλες μέσα τους επήδαν
αθωότερες ζωές. Τα φορέματα εσφυρίζαν και τα
ξέπλεκα μαλλιά, κάθε γύρο που εγυρίζαν από
πάνου έλειπε μια. Στα ίδια όρη εγεννηθήκαν και
τα αδάμαστα παιδιά που την σήμερο εχυθήκαν πάντα
πρώτοι στη φωτιά. Τραγούδι: Τ Σ Α Μ Ι Κ
Ο Στα κακοτράχαλα τα
βουνά με το σουραύλι και το
ζουρνά πάνω στην πέτρα την
αγιασμένη χορεύουν τώρα τρεις
αντρειωμένοι ο Νικηφόρος κι ο
Διγενής κι ο γιος της Άννας της
Κομνηνής Δική τους είναι μια φλούδα
γης μα εσύ Χριστέ μου τους
ευλογείς για να γλιτώσουν αυτή τη
φλούδα απ' το τσακάλι και την
αρκούδα δες πώς χορεύει ο
Νικηταράς κι αηδόνι γίνεται ο
ταμπουράς. ΔΕΥΤΕΡΟ
ΜΕΡΟΣ Ο ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ
(1821) ΑΦΗΓΗΤΗΣ Κι ήρθεν η ώρα κι η στιγμή οι
λίγοι κλέφτες των βουνών να γίνουν οι χιλιάδες επαναστάτες. Όλοι οι
Έλληνες. Έκαμαν καλά τη δουλειά τους οι τρεις φιλικοί: Ο Σκουφάς, ο
Τσακάλωφ και ο Ξάνθος. Έκαναν καλά τη δουλειά τους οι απόστολοι της
φιλικής εταιρείας. Κι ένας λεβέντης παπάς,
Παπαφλέσσας τ’ όνομά του, αναλαμβάνει το δύσκολο έργο του ξεσηκωμού.
ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ Όποιος το δίκιο δεν παλεύει,
θα ζει και θα πεθαίνει σα ραγιάς. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Γυρίζει από χωριό σε χωριό και
πυρώνει τις ψυχές των καταπιεσμένων και των καταφρονεμένων σκλάβων με τη
φλόγα της λευτεριάς.. ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ Μη σκιάζεστε στα σκότη.
Η λευτεριά σαν της αυγής το
φεγγοβόλο αστέρι, της νύχτας το ξημέρωμα θα
φέρει. ΤΡΕΙΣ ΦΙΛΙΚΟΙ
ΟΡΚΙΖΟΝΤΑΙ Ορκιζόμαστε
να συντρέξουμε τη λευτεριά της
πατρίδας. Ορκιζόμαστε ότι ανάμεσα σε μας και στους
τυράννους της πατρίδας η φωτιά και το σίδερο θα είναι
το μόνο μέσο της διαλλαγής. Ορκιζόμαστε
σε σένα ιερή πατρίδα ότι
αφιερώνουμε τη ζωή μας σε σένα. ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ Έχουμε υποχρέωση να
αγωνιστούμε και να φανούμε αντάξιοι της ιστορίας μας. Να δειχτούμε
αληθινοί Έλληνες. Μη φοβηθούμε το πλήθος των εχθρών. Είμαστε ολίγοι, αλλά
είναι μεγάλος ο θεός που μας προστατεύει. Κι αν είμαστε ολίγοι απέναντι
εις το πλήθος των Τούρκων, παρηγοριέμαστε μ` έναν τρόπο. Και τώρα και
παλιά όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δε μπορούνε. Τρώνε από μας και
μένει και μαγιά. Κι οι ολίγοι πάντα αποφασίζουν να πεθάνουν για τη
λευτεριά και την πατρίδα. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Οι Έλληνες δίνουν τον όρκο της
ζωής ή του θανάτου. Ορκίζεται η
Πελοπόννησος: ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Ελευθερία ή
θάνατος. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Ορκίζεται η
Ρούμελη: ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Ελευθερία ή
θάνατος. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Ορκίζονται τα νησιά
μας. ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Ελευθερία ή
θάνατος. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Ορκίζεται όλη η
Ελλάδα: ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Ελευθερία ή
θάνατος. Τον τύραννο να διώξουμε ή να
χαθούμε όλοι. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να, στην Αλαμάνα ο Διάκος, πώς
πολεμάει τον τύραννο με το σπαθί σπασμένο. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Παίρνουνε τα’ αλαφρά σπαθιά
και τα βαριά ντουφέκια, στην Αλαμάνα φτάνουνε και
πιάνουν τα ταμπούρια. ΔΙΑΚΟΣ -Καρδιά, παιδιά μου. Παιδιά μη
φοβηθείτε, σταθείτ’ αντρειά σαν Έλληνες
και σα Γραικοί σταθείτε. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Ψιλή βροχούλα έπιασε κι ένα
κομμάτι αντάρα, τρία γιουρούσια έκαμαν, τα
τρία αράδα - αράδα. Έμεινε ο Διάκος μοναχός με 18
λεβέντες. Και ζωντανό τον έπιασαν και
στον πασά τον πάνε. ΟΜΕΡ
ΒΡΥΩΝΗΣ - Γίνεσαι Τούρκος, Διάκε μου,
την πίστη σου ν’ αλλάξεις; Να προσκυνήσεις το τζαμί την
εκκλησιά ν’ αφήσεις; ΔΙΑΚΟΣ - Πάτε και σεις κι η πίστη
σας, μουρτάτες να χαθείτε. Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός
θε να πεθάνω. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Για δες καιρό που διάλεξε ο
χάρος να με πάρει τώρα π’ ανθίζουν τα κλαδιά και
βγάζει η γη χορτάρι. ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ο
ΔΙΑΚΟΣ Πηδάει η φωτιά κι οι σούβλες
έτοιμες κι αυτός ολόρθος στέκει. Πεθαίνει αρνούμενος το θάνατο
και λευτεριά φωνάζει. (2) Ελευθεριά για σένα χάνομαι, μα
θα ‘ρθουν πίσω μου άλλοι. (2) Στρατοί οι γιοι μου και τα
εγγόνια μου και θα σε λευτερώσουν. (2) Μην κλαις κυρά κι εγώ θ΄
αναστηθώ και θα σ΄ αρπάξω πάλε. (2) Θα σπω τις αλυσίδες της
σκλαβιάς θα καταλυώ τα κάστρα. (2) Λίγοι είμαστε κι αλίμονο στη
γης αν ξοφληθεί η γενιά μας. (2) Στρατοί οι γιοι μου και τα
εγγόνια μου και θα σε λευτερώσουν. (2) ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να, και στης Γραβιάς το
πλίθινο το χάνι, μαζεύονται τ’ Αντρούτσου οι Ρουμελιώτες.
132 αντρειωμένοι κλείνονται
τον Τούρκο να χτυπήσουν. ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Τ’ Αντρούτσου η μάνα χαίρεται,
του Διάκου καμαρώνει. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Γιατί έχουν γιους αρματολούς
και γιους καπεταναίους. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να και στων Δερβενακίων τα
στενά, ο Κολοκοτρώνης με τους λεβέντες Μοραΐτες του,
με τόλμη κι αρετή το Δράμαλη
προσμένουν. ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Φύσα μαΐστρο δροσερέ κι αέρα
του πελάγου, να πας τα χαιρετίσματα στου
Δράμαλη τη μάνα. ΠΟΙΗΜΑ: ΣΤΟ
ΔΕΡΒΕΝΑΚΙ Της Ρούμελης οι μπέηδες, του
Δράμαλη οι αγάδες στα Δερβενάκια κείτονται, στο
χώμα ξαπλωμένοι. Στρώμα έχουνε τη μαύρη γη,
προσκέφαλο μια πέτρα κι απανωσκεπάσματα τους πάγους
και τα χιόνια. Κολοκοτρώνης πέρασε με τους
καπεταναίους και τα κεφάλια τήραγε και τα
κορμιά τηράει. Και ο Νικήτας έλεγε και ο
Νικήτας λέει: << Κορμιά πού ειν’ τα
κεφάλια σας, κορμιά πού ειν’ τα’ άρματά
σας;>> ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
40
παλικάρια 40 παλικάρια,από τη Λε-,από τη
Λεβαδιά. Πάνε για να πατήσουνε
την Τριπο-βρε την
Τριπολιτσά. Στο δρόμο που
πηγαίνανε,γέροντα βρε γέροντα
απαντούν. Γεια σου χαρά σου
γέρο, καλώς τα τα, καλώς τα τα
παιδιά. Πού πάτε παλικάρια,πού πάτε
ορέ παιδιά; Πάμε για να πατήσουμε
την Τριπο-, βρε την
Τριπολιτσά. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να και τα Ψαρά στο βάθος του
Αιγαίου. Σύμβολο αρετής και τόλμης γίνονται, τον όρκο τους κρατάνε:
<< Ελευθερία ή
θάνατος>>. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Στων Ψαρών την ολόμαυρη
ράχη περπατώντας η δόξα
μονάχη, μελετά τα λαμπρά
παλικάρια και στην κόμη στεφάνι
φορεί καμωμένο από λίγα
χορτάρια, που ‘χαν μείνει στην έρημη
γη. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να κι η Χίος, τ’ ολόμορφο
νησί. Τούρκοι
διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως
πέρα. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Η Χίος τ’ ολόμορφο νησί, μαύρη
απομένει ξέρα. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να και το Μεσολόγγι. Εκεί
πυργώθηκε η λεβεντιά ως τους εφτά ουρανούς. Τούρκοι κι Αιγύπτιοι το
πολιορκούν από στεριά και θάλασσα. Και πάνω στη μεγάλη ανάγκη, ο αρχηγός
των Σουλιωτών πολεμιστών, υπερασπιστών της πόλης, ο Μάρκος Μπότσαρης
σκοτώνεται στη μάχη του Κεφαλόβρυσου. ΠΟΙΗΜΑ: Ο Μάρκος
Μπότσαρης Ο Νότης ετραγούδαγε στου
Μάρκου το κιβούρι και λέει τραγούδια θλιβερά και
παραπονεμένα. - Για σήκω απάνω, Μάρκο μου,
και μη βαριοκοιμάσαι, τι ο Βάλτος επροσκύνησε κι όλο
το Ξηρομέρι. Το Μεσολόγγι απόμεινε, δε θε
να προσκυνήσει. Στεριάς το δένει ο Κιουταχής
κι Αράπης του πελάγου, πέφτουν τα τόπια Σα βροχή κι
οι μπόμπες Σα χαλάζι κι αυτά τα λιανοντούφεκα σαν
άμμο της θαλάσσης. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Η πείνα θερίζει τους
πολιορκημένους. Κι όμως αντιστέκονται μέχρι θανάτου. Κρατούν κι αυτοί τον
όρκο τους. Αποφασίζουν την ηρωική έξοδο που θα τους γράψει κι αυτούς στο
πάνθεο των ηρώων. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΣΟΛΩΜΟΣ Είν’ έτοιμοι στην άσπονδη
πλημμύρα των αρμάτων δρόμους να σχίσουν με σπαθιά
κι ελεύθεροι να μείνουν. Δώθε με τους αδερφούς, εκείθε
με το χάρο. ΧΟΡΟΣ
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Μια χούφτα χώμα το κρατώ και
να σωθώ με κείνο. ΧΟΡΟΣ
ΑΓΟΡΙΩΝ Πάντ’ ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα
τα μάτια της ψυχής σας. Ω, Μεσολόγγι
αθάνατο. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Η δύναμή σου πέλαγο κι η
θέλησή σου βράχος. ΠΟΙΗΜΑ: ΤΟ
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Να ‘μουν πουλί να πέταγα, να
πήγαινα τ’ αψήλου ν’ αγνάντευα τη Ρούμελη το
έρμο Μεσολόγγι πώς πολεμάει με την Τουρκιά με
4 πασάδες. Πέφτουν κανόνια στη στεριά και
μπόμπες του πελάγου, πέφτουν τα λιανοντούφεκα σαν
άμμος σαν χαλάζι. Και ο Μακρής τους φώναξε και ο
Μακρής τους λέει: -Παιδιά βαστάτε τα’ άρματα και
τα βαριά ντουφέκια και το μιντάτι έρχεται στεριά
και του πελάγου. Μήτε μιντάτι έφτασε, μήτε
βοήθεια φτάνει και οι κλεισμένοι ξόρμησαν με
τα σπαθιά στα χέρια κι οι Τούρκοι τους εσταύρωσαν
και τους διαμοιράζουν. Πήραν κεφάλια αμέτρητα και
ζωντανούς αμέτρους και λίγοι ξεγλιστρήσανε
πλέοντας μες στο αίμα. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Γιόμισε ο Μοριάς Αιγυπτίους.
Όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Απ’ άκρη σ’ άκρη
βασιλεύει ο τρόμος. ΠΟΙΗΜΑ: Ο
Ιμπραήμ Ο κούκος φέτος δε λαλεί, ούτε
και θα λαλήσει παρά η τρυγόνα η θλιβερή το
λέει το μοιρολόι. Φέτος μας ήρθε η Αραπιά και
κόβει και σκλαβώνει. Εσκλάβωσε μικρά παιδιά,
γυναίκες με τους άντρες, κι εσκότωσε λεβεντουριά και
καπεταναραίους. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Να κι ο γιος της καλογριάς. Να
κι ο Καραϊσκάκης. Πώς πολεμάει για την πατρίδα
μες στα χιόνια της Αράχοβας και του Δίστομου. Να και της Ακρόπολης οι
πολιορκημένοι. Περιμένουν τη βοήθειά του. Ήταν ανήμερα τ’ Αη Γιωργιού,
ανήμερα της γιορτής του. Θυσία κι αυτός στο βωμό της
λευτεριάς. ΕΛΛΑΔΑ Το λεν οι κούκοι στα βουνά κι
οι πέρδικες στα πλάγια και μια μικρούλα πέρδικα στον
κάμπο της Αθήνας. Είχε τα νύχια κόκκινα και τα
φτερά βαμμένα. Αποβραδίς μοιρολογά και το
ταχύ φωνάζει: Τρίτη, Τετάρτη θλιβερή Πέμπτη
φαρμακωμένη, Παρασκευή ξημέρωνε, να μην
είχε ξημερώσει. Αφέντες έβαλαν βουλή τον
πόλεμο να πιάσουν. Καραϊσκάκης φώναξε,
Καραϊσκάκης λέει: ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ -Πού είστε μπρε Ρουμελιώτες
μου, παιδιά μ’ αντρειωμένα; Γυμνώστε τα’ αλαφρά σπαθιά και
ρίξτε τα ντουφέκια. ΕΛΛΑΔΑ Ήρθε μεντάτι των Τουρκών πεζοί
και καβαλάροι. Δεν ήταν λίγοι ούτε πολλοί,
ήταν 9 χιλιάδες. Πρώτο γιουρούσι πούκαναν
δεύτερο τράκο κάναν λαβώνεται ο Καραϊσκάς κι ο
καπετάν Νικήτας. Κι ο Καραϊσκος φώναξε κι ο
Καραϊσκος λέει: ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ -Έλληνες μην κιοτέψετε, παιδιά
μη φοβηθείτε και πάρ’ το γιούχα η Τουρκιά
κι έρθει να μας χαλάσει. Σαν Έλληνες βαστάξετε και σαν
Γραικοί σταθείτε. Κι εγώ κι αν ελαβώθηκα, κι αν
είμαι λαβωμένος τώρα θα πάω στην Κούλουρη και
στη Φανερωμένη που’ ναι καλός εκεί γιατρός
μην πάει και με γιατρέψει. ΑΦΗΓΗΤΗΣ Κι οι σκλάβοι να
'χουν πάντα το βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη. Να προσμένουν τη βοήθεια.
Χριστιανοί είναι κι αυτοί, πίστευαν, θα μας βοηθήσουν, δε
μπορεί. ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ Μην ελπίζετε τίποτα
απ' έξω αδέρφια. Κανένας δε νοιάζεται για μας. Μήτε οι Ρούσοι, μήτε οι
Φραντσέζοι μήτε οι Εγγλέζοι τόχουν σκοπό να μας βοηθήσουν. Μόνοι μας να
τηράξουμε να τα βγάλουμε πέρα. Όλοι τηράνε το δικό τους το συμφέρον κι
ούτε που νοιάζονται για το δόλιο το ραγιά. Όλοι τους θέλουν να τα 'χουν
καλά με τον Τούρκο. Χριστιανοί σου λένε μετά... ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ Όταν σηκώσαμε τη
σημαία αναντίον της τυραγνίας, ξέραμε ότι αυτοί είναι οι πολλοί και οι
δυνατοί και μεις οι λίγοι κι οι αδύνατοι. Όμως ο Θεός φυλάγει και τους
αδύνατους. Κι αν πεθάνουμε, θα πεθάνουμε για την πατρίδα και τη θρησκεία
μας. ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η
ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΑΦΗΓΗΤΗΣ Βαρύ το τίμημα σου, λευτεριά.
Ένα εκατομμύριο ψυχές στο
θάνατο ριγμένες. Σαν τα σπυριά το στάρι στα
σαγόνια του μύλου. ΧΟΡΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ -
ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των
Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα αντρειωμένη,
χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά! ΕΘΝΙΚΟΣ
ΥΜΝΟΣ Σε γνωρίζω από την
κόψη
του σπαθιού την
τρομερή. Σε γνωρίζω από την όψη
που με βια μετράει τη
γη Απ' τα κόκαλα
βγαλμένη των Ελλήνων τα
ιερά και σαν πρώτα
αντρειωμένη χαίρε ω χαίρε ελευθεριά
(3) Βασίλης
Δραχτίδης 14ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου | |||||
